ពលរដ្ឋអូសរទេះ និងរ៉ឺម៉កជួបទុក្ខលំបាកជីវភាពក្រោយអាជ្ញាធរផ្អាកមិនឱ្យដឹកអីវ៉ាន់

Publié le 25 Juillet 2022

កម្មករអូសរទេះដឹកទំនិញចេញចូលតាមច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ រូបថតថ្ងៃទី២៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៥។

កម្មករអូសរទេះ និងអ្នករត់រម៉កទេសចរណ៍នៅតំបន់ព្រំដែន ខេត្តបាត់ដំបង និងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ត្អូញត្អែរពីទុក្ខលំបាកក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ ។ ការត្អូញត្អែរនេះ បន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរច្រកព្រំដែនអន្តរជាតិឡែម មិនអនុញ្ញាតឱ្យពលរដ្ឋ អូសរទេះ និងរម៉កទេសចរណ៍ចូលទៅដឹកទំនិញក្នុងទឹកដីថៃដូចពេលមុន ដែលធ្វើឱ្យមិនអាចរកប្រាក់ចំណូលដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារបាន ។ សង្គមស៊ីវិលយល់ឃើញថា អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធគួរទុកផ្លូវឱ្យពលរដ្ឋរស់នៅប្រកបរបរនៅតាមព្រំដែនបន្តិចបន្តួច ហើយសម្រួលដល់ការដោះដូរទំនិញទៅវិញទៅមកប្រកបដោយតម្លាភាព។

កម្មករអូសរទេះដឹកទំនិញ និងអ្នករត់រ៉ឺម៉កទេសចរ ដឹកទំនិញនៅតាមព្រំដែនស្រុកកំរៀងខេត្តបាត់ដំបង និងពលរដ្ឋនៅក្រុងប៉ោយប៉ែត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យលើកឡើងថា ការដែលអាជ្ញាធរច្រកព្រំដែន អន្តរជាតិដូង(ច្រកឡែម) មិនឱ្យពួកគាត់ចូលទឹកទំនិញនៅប្រទេសថៃនេះ គឺប្រៀបដូចសម្លាប់ពួកគាត់ដោយប្រយោល ព្រោះពួកគាត់គ្មានមុខរបរផ្សេងរកប្រាក់ចំណូលដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារនោះទេ។

ពលរដ្ឋអូសរទេះនៅប៉ោយប៉ែត លោក ជា ឌឿន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថ្ងៃ១៨ កក្កដា ថា លោកជួបការលំបាកច្រើនក្នុងជីវភាព ព្រោះចំណូលបានតិច ហើយចំណាយច្រើន ទៅលើការបង់ប្រាក់សម្រាប់អាជ្ញាធរប្រចាំការនៅច្រកព្រំដែនដោយ ក្នុងមួយរទេះ តម្លៃ១រយបាត(១០០បាត) ស្មើនឹងប៉ុន្មាន១ម៉ឺន២ពាន់ប្រាំរយ(១២,៥០០រៀល) ។ លោកបន្តថា ការចេញចូលទំនិញរាងធូរជាងមុន ប៉ុន្តែពួកលោកនៅតែជួបការលំបាកដដែល ដោយតម្លៃទំនិញ និងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃមានការចំណាយសព្វយ៉ាង ។ លោកអះអាងថា របរនេះមិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ដោះស្រាយជីវភាព នោះទេ តែដោយសារលោកគ្មានជម្រើស ព្រោះគ្មានមុខរបរផ្សេងក្រៅពីនេះ៖ «គេមិនអីទេបង ឥឡូវរាងធូរជាងមុន ព្រោះកាលមុនបានតឹង បើឥឡូវរាងធូរ ព្រោះកាលពីមុនគយគេអត់យកលុយ តែឥឡូវគយយើងអាចសុំគេបង់គេបានអ៊ីចឹង កាលពីមុនគយគេអត់យកលុយ គេដឹងតែពីចាប់ទេ ។ ចំណូលធ្លាក់ទាំងអស់ គេតម្រូវដូចថា មួយជើង៣រយ(៣០០)អ៊ីចឹង នៅសល់១រយជាង ។ ក្រៅពីច្រកប៉ោយប៉ែត វាដូចអីវ៉ាន់គេចេញស្រួល ទាក់ទងអីវ៉ាន់ ពិបាកតែច្រកប៉ោយប៉ែតមួយអីវ៉ាន់ចេញមិនសូវពិបាកទេ បើចូលពិបាកចូលណាស់ បើចេញគ្រាន់បើ បើថាចូលមិនងាយទេ»។

ចំណែកពលរដ្ឋដឹកទំនិញនៅច្រកទ្វារអន្តរជាតិដូង (ដូងឡែម) លោក ស៊ីត ប៊ុនសែន ឱ្យដឹងថា លោកក៏ជួបការលំបាកច្រើនដែរ ដោយតម្លៃប្រេងឡើងថ្លៃច្រើន ហើយណាមួយតម្លៃក្បាលឡានចេញចូលថ្លៃ និងគ្មានវិក្រយបត្រសម្រាប់បង់ប្រាក់ឡើយ ដោយត្រូវបង់ក្បាលឡានមួយ តម្លៃ៦រយបាត(៦០០បាត) សម្រាប់ខាងថៃ ហើយ១សែនរៀល(១,០០,០០០រៀល)សម្រាប់អាជ្ញាធរខាងខ្មែរ។ លោកបន្តថា ពលរដ្ឋអូសរទេះ និងអ្នករត់រម៉កទេសចរណ៍ ជួបទុក្ខលំបាកច្រើន ព្រោះទីទ័លក្រពុំមានលទ្ធភាពទិញឡានដឹកទំនិញ ហើយសមត្ថកិច្ចច្រកមិនអនុញ្ញាតឱ្យរទេះ ឬម៉ូតូកង់បីចូលដូចមុនទេ ។ លោកលើកឡើងថា ពលរដ្ឋដែលមានខ្សែ បក្សពួកអ្នកមានអំណាចទើប អាចទៅដឹកទំនិញបាន ប៉ុន្តែ ពលរដ្ឋធម្មតាដែលមិនជាប់ខ្សែមន្ត្រីប្រចាំការនៅច្រកទ្វារព្រំដែនគឺមិនអាចចូលទៅដឹកទំនិញបានឡើយ៖ «និយាយរួមទៅមុខរបរកាលពីមុនហ្នឹង កម្មករធ្វើសម្រាប់អូសរទេះ រត់កង់បីឆ្លើយឆ្លងចូលច្រកខ្មែរនេះ គឺបិទអស់ហើយ ប៉ុន្តែនៅបានប្រភេទឡាន ឡានដឹកទំនិញនៅចេញចូលបាន ។ ដូចវាអត់ច្បាស់ថាគេបិទមិនបិទទេ ប៉ុន្តែគេអត់ឱ្យយើងចូល ម៉ូតូកង់បី រទេះរុញអី អត់បានទេ ។ ឃើញតែគេឱ្យឡានចូល ប៉ុន្តែអារឿង ដែលថា ឱ្យកង់បី អោយរទេះរុញដូចអត់លឺដំណឹងផង ប្រហែលជាគេបិទរហូតអត់ឱ្យចូលហើយបង ព្រោះអាហ្នឹងអត់មានចំណូលឱ្យគេ»។

លោក ស៊ីត ប៊ុនសែន សំណូមពរដល់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ អន្តរាគមន៍ទៅខាង ថៃ អនុញ្ញាតឱ្យពលរដ្ឋអូសរទេះ និងម៉ូតូកង់បីចូលដោះដូរទំនិញដូចពីមុន ដើម្បីរកប្រាក់ចំណូលដោះស្រាយ ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃពីភាពក្រីក្រ។

ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទង ប្រធានទីស្នាក់ការច្រកដូងឡែម លោក ផាត់ វិរះ និង ប្រធានច្រកទ្វារព្រំដែនអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែតលោក អ៊ី ចំរើន ដើម្បីសុំអត្ថាធិប្បាយជុំវិញបញ្ហានេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១៨ កក្កដា ដោយទូរស័ព្ទចូលគ្មានអ្នកទទួល។

ចំណែក អភិបាលខេត្តបាត់ដំបង លោក សុខ លូ និងអភិបាលខេត្តបន្ទាយមានជ័យ លោក អ៊ុំ រាត្រី វិទ្យុអាស៊ីសេរីក៏មិនអាចទាក់ទងបានដែរ។

ជុំវិញរឿងនេះ ប្រធានសមាគមពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធកម្ពុជា លោក ឌិន ពុទ្ធី ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ការដែលអាជ្ញាធរប្រចាំការនៅច្រកទ្វារព្រំដែន ទារលុយពីកម្មករអូសរទេះ និងការជម្រិតទារប្រាក់ពីពលរដ្ឋ ដោយគ្មានវិកយបត្រគឺជាការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ និងជាទង្វើខុសច្បាប់ ដែលអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធគួរតែចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ ។ លោក ឌិន ពុទ្ធី បញ្ជាក់ថា កាលមិនទាន់មានវិបត្តិកូវីដ១៩ កម្មករអូសរទេះអាចធ្វើការដឹកអីវ៉ាន់ក្រោម១០០គីឡូក្រាម ដោយមិនមានការបង់ប្រាក់ ប៉ុន្តែពេលនេះទំនិញមួយកេសតូចៗក៏គយចាប់យកបង់ពន្ធដែរ គឺមិនទុកផ្លូវឱ្យពលរដ្ឋក្រីក្រអាចរស់បាននោះទេ ។ លោកអះអាងថា ការមិនឱ្យកម្មករអូសរទេះចូលដឹកទំនិញវិញ និងនាំមានប៉ះពាល់ពលរដ្ឋគ្មានការងារធ្វើ ចំណាកស្រុក និងបង្កើននូវភាពក្រីក្រ៖ «ការគាបសង្កត់អីវ៉ាន់បន្តិចបន្តួចហ្នឹង វាហាក់ដូចជាធ្វើឱ្យពលរដ្ឋហ្នឹង លែងរកអ្វីបាន បានតែអ្នកធំ អ្នកមាន អីវ៉ាន់របស់ឧកញ៉ា។ អាឡានធំៗដែលដឹកមកហ្នឹង គឺសុទ្ធតែជាអីវ៉ាន់របស់ឧកញ៉ា របស់អ្នកមានភាគច្រើន ។ ហើយមួយទៀត វាមានក្រុមហ៊ុនផ្ដាច់មុខបង់ពន្ធអី រត់បង់ពន្ធអីចឹងទៅ រស់បានតែអ្នកធំអ្នកមាន ដល់ពេលអ្នកតូចតាចគេលែងឱ្យរស់ ។ បញ្ហានេះ ចង់និយាយថា បើសិនជាដឹកត្រឹម៤-៥ កេស ហើយឱ្យគ្នាទៅបង់ពន្ធដែរ ហើយចាប់អីវ៉ាន់លើកដាក់ឡាន ដាក់អ៊ីចឹង អត់ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹងរស់បានតែម្តង បើយើងនិយាយប្រៀបធៀបវិញ សឹងតែរកចិញ្ចឹមឆ្នាំងអ៊ីចឹង ។ រដ្ឋាភិបាល រដ្ឋណាក៏ដូចរដ្ឋណាដែរ គេឱ្យរស់ហើយ ប្រទេសណាក៏ដូចប្រទេសណាដែរ គេអនុគ្រោះហើយអាតិចតួចហ្នឹង ។ វាបាត់បង់ប្រាក់ចំណូលពន្ធបន្តិចបន្តួចមែន ប៉ុន្តែអ្វីដែលគាត់រកបានមកហ្នឹង យកទៅទិញអីវ៉ាន់នៅក្នុងទីផ្សារ បង់ពន្ធឱ្យរដ្ឋដដែលៗហ្នឹង កាត់ពន្ធតាមទំនិញតាមអីវិញដដែលហ្នឹង ព្រោះពលរដ្ឋយើងរកបានទៅ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុកក៏កើនឡើង ដោយសារតែគាត់រកលុយបានហើយគាត់ទៅទិញអីវ៉ាន់ ឱ្យកូនទៅរៀនសម្លៀកបំពាក់អីផ្សេង» ។

សង្គមស៊ីវិល យល់ឃើញថា ការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយរបស់មន្ត្រីនគរបាលអន្តោប្រវេសន៍ និងគយនៅតាមច្រកទ្វារព្រំដែនក្នុងខេត្តបាត់ដំបង និងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ក្រោមរូបភាពជំរិតទារលុយនៅតាមច្រកព្រំដែននៅតែបន្តកើតឡើង ហើយសកម្មភាពនេះ រឹតតែមានឥទ្ធិពល និងគ្មានអាជ្ញាធរណាអើពើ ត្រួតពិនិត្យ និងចាត់វិធានការលើមន្ត្រីទាំងនោះបានឡើយ៕